Leven met kanker – door Daphne geïnterviewd

Afgelopen augustus heeft Daphne Doemges-Engelen mij ter voorbereiding op haar boek: ‘Leven met kanker, inspiratie voor iedere dag’ geïnterviewd. In het voorjaar van 2013 ontving ik van haar een kakelvers exemplaar. Het staat ook op de leeslijst.

1. Wat kan Yoga specifiek betekenen voor mensen met (borst)kanker?

Ik geef al enige jaren les aan mensen met kanker en neem natuurlijk altijd mijn eigen ervaring mee in het lesgeven. Yoga kun je zien als een genezing voor lichaam en ziel of geest, een genezing op spiritueel niveau. Yoga is gericht op alle kanten van de mens.

Misschien ken je de ervaring, dat je ziek bent en als je bij de dokter op de stoel zit is het weer beter. Dat noem ik vaak als voorbeeld. De behandelingen in het ziekenhuis zijn vooral op de lichamelijke kant gericht. Dat is waar de artsen vooral mee bezig zijn. Ze zien de mens niet als mens maar als patiënt, waarop studies en cijfers op los gelaten worden en dan moet het maar goed komen. Dit is misschien ook de reden waarom er zo veel mensen kanker krijgen. (Mijn persoonlijke mening!!!)

Yoga leert je beter naar je lichaam te luisteren, je lijf – heel fysiek – beter te vóelen. Dat helpt je niet om beter te worden, maar helpt een cursist, die eventueel niet meer beter wordt, te verwoorden, waar hij behoefte aan heeft, wat zijn verlangens zijn. 

Een ander punt daarbij is, dat wij vaak bezig zijn, dingen, die niet prettig voelen, weg te willen hebben. Met Yoga verwelkom je alles wat er is. Ook ziekte en negatieve gevoelens zoals verdriet, boosheid en (doods-)angsten. Deze gevoelens hebben het recht om gevoeld te worden. Iets wat in onze maatschappij ontzettend moeilijk is. Velen durven dit niet. Ik ook niet.

Als het dan om oefeningen gaat, kun je de cursist vragen te kijken, naar die dingen, die nog wel kunnen. Bepaalde oefeningen (bijv. het openen en sluiten van 1 hand) – bewust gevoeld – kunnen een enorme gewaarwording opleveren. Dit helpt op weg om nog meer te voelen.

Door meditatie geef je de cursisten een bijzondere ervaring. Dat is heel persoonlijk. Door een visualisatie kun je de cursist een mooi beeld meegeven, waardoor hij of zij zich minder ellendig voelt.

2. Ik zag dat u een speciale website heeft voor Yoga bij kanker. Wat is uw ervaring met het werken/Yoga beoefenen met mensen met kanker?

Mijn eigen ervaring tijdens deze lessen is, dat ik me vereerd voel om deze mensen te begeleiden. Vorig jaar heb ik een dame van 50 jaar begeleid. Zij heeft drie lessen gehad waarin zij goed kon ontspannen en de vierde afspraak kon door haar overlijden niet meer doorgaan. Een luisterend oor bieden voor haar was heel belangrijk. Dan maakt het niet uit of het over alledaagse dingen gaat of over leven en dood.

3. Kunt u een voorbeeldoefening beschrijven die voor mensen met kanker/na kanker nuttig kan zijn?

Bij lichamelijke oefeningen voor cursisten met kanker is het belangrijk te kijken wat zij kunnen. Een cursist met darmkanker kan andere dingen, dan een cursist met borstkanker. De meesten denken bij Yoga vaak aan ingewikkelde oefeningen. Dan moet ik ze teleurstellen. Juist de kleine bewegingen zijn vaak zo weldadig. Als ik cursisten met kanker zie, ervaar ik vaak een enorme spanning in de schouders en nek.

Daarom een oefening, die bijna door iedereen gedaan kan worden:
Je zit (met een rechte rug) op een stoel zonder de leuning te gebruiken.
Je stelt je voor dat je een hele grote puntmuts op je hoofd hebt (van ongeveer 1 m hoog).
Die stel je je in de mooiste kleuren voor met een leuk bolletje in de vorm van een kwastje.
Maak er een beeld van. Daarbij is vaak het eerste idee wat in je opkomt gewoon goed.
En misschien verandert het nog, dat maakt niet uit.
Stel je voor dat je het kwastje in een mooie pot verf doopt en je ermee over het plafond kleurt.
Eerst van voor naar achter, dan – via het midden – van rechts naar links.
Voor elke beweging neem je ongeveer 3-5 minuten de tijd.
Daarna kleur je met de kwast cirkels aan het plafond.
Eerst hele kleine, daarna grote, snelle of langzame, rechtsom of linksom.
Als je na 10 tot 15 minuten klaar bent, blijf je heel rustig zitten en je neemt het gevoel in je nek, langs je schouders en op je rug met aandacht waar.

4. Is Yoga voor iedere patiënt geschikt? Heb je een bepaalde basisconditie nodig, lenigheid en dergelijke?

Het is natuurlijk een fabeltje dat je voor Yoga bijzonder lenig of sterk moet zijn. Sommige cursisten zitten in een rolstoel of zijn net geopereerd. De oefeningen worden aangepast aan de omstandigheden en je houdt in alle opzichten rekening met de beperkingen – maar vooral de mogelijkheden – van elke individuele cursist.

Zittend op een stoel, de billen voelen, en de zitknobbeltjes… daar kun je al een hele tijd mee bezig zijn. Hele kleine bewegingen met de armen of het hoofd kunnen weldadig zijn tegen spanningen in schouders en nek.

De cursist is voor wat hij doet altijd zelf verantwoordelijk. Hij kan als enige voelen, wat goed voor hem is. Daarbij is belangrijk dat alles mag en niets moet.

Wil jij een jouw leven met kanker ook een nieuwe draai geven, dan vertel ik je er graag meer over.